Nâng tầm sản vật từ những món ăn là “của để dành”

Từ món ăn dân dã để dành, chị Y Chonsinh năm 1986, người dân tộc Giẻ-Triêng ở thôn Đăk Răng, xã Đăk Dục, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum), Chủ tịch Hội LHPN xã Đăk Dục, Giám đốc của Hợp tác xã (HTX) Dục Nông, đã sáng tạo, nâng tầm thành sản phẩm OCOP.

“Khoác áo” OCOP cho sản phẩm đại ngàn

Ngọc Hồi là huyện biên giới, nơi sinh sống của 17 dân tộc anh em. Nhắc đến ẩm thực truyền thống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), người ta nghĩ ngay đến những món ăn đơn giản. Qua “bông hoa rừng” Y Chon, những sản vật của đại ngàn như: Rượu cần men lá, nếp cẩm, măng khô,… nhất là thịt heo gác bếp được người dân trong nước biết đến.

Chị Y Chon bộc bạch: “Trước kia, người Giẻ – Triêng thường săn bắt heo rừng để cúng tế và ăn, nhưng không thể dùng hết trong ngày, nên bà con đã treo thịt lên gác bếp ăn dần, tạo thành món thịt heo gác bếp rất ngon.

Giờ đây, bà con chủ động nuôi heo đen, heo sọc dưa thả rông trong vườn nhà, trên rẫy. Thức ăn cho heo là các loại cám gạo, mì, bắp, thân cây chuối, rau lang nên thịt săn chắc. Để heo trở thành sản phẩm hàng hóa, bắt đầu từ năm 2017, HTX Dục Nông đã nuôi hàng trăm con heo đen, heo sọc dưa; chế biến theo phương pháp an toàn (hút chân không), đảm bảo vệ sinh thực phẩm. Trên các sản phẩm có ghi hạn sử dụng, mã QR để truy xuất nguồn gốc, tạo niềm tin cho khách hàng. Món thịt heo gác bếp của HTX, nay được công nhận là sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh. Sản phẩm làm ra không đủ cung cấp cho thị trường”.

Chị Y Chon (phải) giới thiệu thịt heo gác bếp của HTX Dục Nông với chị Y Lan – Phó Chủ tịch UBND huyện Ngọc Hồi

Chia sẻ về cách chế biến thịt heo rừng gác bếp của người Giẻ -Triêng, Y Chon nói: “Con heo sau khi mổ, được rửa sạch, lọc thịt, thái ra từng miếng, tẩm ướp các loại gia vị (nước mắm, muối ớt, hành, tiêu rừng, dầu ăn…), rồi đưa lên gác bếp. Sau một thời gian, khói bếp từ củi bám vào dần chín miếng thịt. Khi khách tới thăm nhà, hoặc mỗi khi tổ chức lễ hội, chủ nhà lại mang thịt heo gác bếp ra đãi khách”. Qua bàn tay đảm đang, khéo léo của những người phụ nữ dân tộc Giẻ – Triêng, món ăn dân dã đã được nâng tầm sản vật.

Tạo đà phát triển, giúp phụ nữ thoát nghèo, năm 2019, chị Y Chon đã đứng ra vận động 7 thành viên lập ra HTX Dục Nông (thôn Đăk Răng, xã Đăk Dục). HTX đã liên kết, tạo việc làm cho 45 hội viên, phụ nữ trên địa bàn xã có thêm thu nhập. Đảm nhiệm vai trò là Chủ tịch Hội LHPN xã Đăk Dục, chị Y Chon mạnh dạn đứng ra nhận ủy thác với Ngân hàng Chính sách xã hội giúp cho 584 hộ gia đình vay trên 28 tỷ đồng đầu tư phát triển kinh tế. Với số tiền 170 triệu đồng, chị đã tạo mô hình “Tổ phụ nữ liên kết nuôi heo đen” cho 48 hội viên, phụ nữ. Hiện HTX có 9 thành viên chính thức và 48 lao động thời vụ với mức thu nhập bình quân 4 triệu đồng/người/tháng. Đến nay, các sản phẩm của HTX Dục Nông đã có chỗ đứng, sản phẩm làm ra được người tiêu dùng ủng hộ cao.

Hợp tác xã Dục Nông là đơn vị phát triển kinh tế rất tốt từ các sản vật của địa phương. Đặc biệt, đây là hợp tác xã mà 100% thành viên là người đồng bào Giẻ Triêng. Thật đáng được ghi nhận trong việc phát triển kinh tế.

Sáng kiến chế biến “Thịt heo gác bếp” và “Rượu ghè men lá” đã được công nhận là sản phẩm OCOP năm 2020. Sáng kiến “Thành lập Mô hình chợ làng online kết hợp” của chị cũng được Hội đồng thi đua “Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo năm 2022” của Hội LHPN tỉnh Kon Tum công nhận.

Truyền cảm hứng, khát vọng khởi nghiệp cho hội viên

Giữ vai trò là Chủ tịch Hội LHPN xã Đăk Dục, chị Y Chon đã dám nghĩ, dám làm, giúp đồng bào DTTS thay đổi nếp nghĩ, cách làm. Từ những cách làm hay, ý tưởng tốt, nội dụng gần gũi với cuộc sống của chị Y Chon, đã đem lại hiệu quả thiết thực, thu hút, tập hợp được đông đảo chị em hội viên phụ nữ tích cực tham gia.

Hơn 7 năm làm công tác Hội phụ nữ, Chủ tịch Hội LHPN xã Đăk Dục Y Chon luôn chủ động, quan tâm đến phụ nữ, gia đình, trẻ em và công tác bình đẳng giới. Với phương châm “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà”, kết hợp với các buổi sinh hoạt, chị tranh thủ trò chuyện, chia sẻ với hội viên về những khó khăn, vướng mắc trong phát triển kinh tế gia đình.

Chị luôn nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của các hội viên, phụ nữ phản ánh đề kịp thời báo cáo lên cấp trên giải quyết. Chị thường tổ chức buổi đối thoại Bí thư Đảng ủy xã với hơn 80 hội viên, phụ nữ tham gia gồm hơn 20 nội dung đối thoại. Nhờ giúp nhau cùng vượt khó, đến nay đã thu hút hơn 210 hội viên mới vào Hội, nâng tổng số hội viên lên 910 người, đạt 100%.

Ở vị trí nào, chị Y Chon cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Với những hoạt động tích cực, hiệu quả đạt nhiều thành tích, chị Y Chon đã nhận được nhiều bằng khen, giấy khen. Đặc biệt, Y Chon vinh dự được tham gia Hội nghị “Biểu dương, tôn vinh điển hình tiên tiến toàn quốc năm 2023”, được tổ chức vào trung tuần tháng 6 tại Hà Nội và được Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng Bằng khen. Đây chính là động lực quan trọng để “bông hoa đẹp đại ngàn” Y Chon tiếp tục nỗ lực phấn đấu, truyền cảm hứng khát vọng vươn lên cho những chị em còn chần chừ chưa dám khởi nghiệp.